Nimet BERKOK – Kamil TOYGAR Kuzey Kafkas Muftak Kültürü ve Yemekleri | |
ABHAZ CEVİZLİ TAVUK | |
İçindekilerPiliç: 1.5 kg Tuz: Yeteri kadar Safran: 1/3 TK Su: 4 SB Et suyu: 1 SB Ceviz içi: 1.5 Kg Üzüm sirkesi: 2 SB Tereyağı: 65 gr Kuru soğan: 2 OB Sarımsak: 2 diş Un: 1 YK Kişniş: 1 çimdik Kırmızı biber: 1/2 TK Rezene: 1/3 TK Yumurta: 3 adet Maydanoz: 1 demet | Yapılışı1- Piliçler temizlenir, tütsülenir, yıkanır, tuzlanır ve kızartılır. 2- Sos İçin : Biraz su kaynatılır. 2 çorba kaşığı kaynamış suya safran konur, karıştırılır, bir kenara bırakılır. 3-Sirke kaynatılır, dövülmüş cevizlerin üstüne dökülür ve dinlenmeye bırakılır. 4- Bir tencerede tereyağı kızdırılır. İnce doğranmış soğan ve dövülmüş sarımsak katılır. Soğanların rengi dönünceye kadar kızartılır. Üstüne un serpilir. Azar azar ve karıştırılarak kaynar su, et suyu eklenir. 5- Kişniş, kırmızı biber, rezene, püre halindeki yumurta sarısı ve tuz buna katılır. 6- Bir ya da iki bardak daha sıcak su eklenir, Kaynamaya bırakılır. Ateşi söndürülür. 7- Cevizler aktarılır ve iyice karıştırılır. 8- Kızarttığımız piliçi parçalayıp tabağa koyduktan sonra üstüne bu sos yayılır ve buzdolabina bırakılır. Ertesi güne kadar bekletilir. 9- Genellikle bu yemek önceden hazırlanır ve soğuk yenir. Not : Abazalar pilici tam kızartma yerine çok az miktardaki suda pişirerek yerler. Bu durumda piliç suyuna bir defne yaprağı dörde bölünmüş bir ya da iki soğan, çeşitli otlar, dövülmemiş karabiber, ve dövülmüş iki diş sarımsak katarlar. Böylece pilicin az miktardaki suyu sos yerine geçmiş olur. Kaynak: Uzun Ömür Sırları, 100 yıl yaşayanlardan 100 yıl yaşatan yemekler |
ABHAZ TAVUĞU | |
İçindekilerTavuk: 1.5 Kg Kuru soğan: 2 OB Ceviz içi: 2 SB Pasta (mamursa): 1 dilim Acıka: 1 TK Ayçiçek yağı: 3 YK Sıcak su: 8 SB | Yapılış1- Tavuk temizlenir, yıkanır, parçalara ayrılır. 2- Soğan ince kıyılır, yağ ile kavrulur. Parçalanmış tavuklar içine atılır ve suyu çektirilir. 3- Sıcak su ilave edilerek pişirilir. 4- Cevizler dövülür ya da iki taş arasında ezilir. 5- İçine soğuk pasta ve acıka konularak yoğrulur. 6- Sıkılarak yağı çıkarılır. 7- Yağı alınmış karışım tavuk suyu ile sulandırılarak bulamaç haline getirilir. 8- Parçalanmış tavuklar bu karışıma bulanarak servis yapılır. 9- Üzerine ceviz yağı gezdirilir. Kaynak: Sevil SAMUR |
CEVİZLİ ÇERKES TAVUĞU | |
İçindekilerTavuk: 1 BB Ceviz içi: 1 KG Kurutulmuş kırmızı biber: 5 adet Sarımsak: 4 diş Ekmek içi: 4 dilim Tuz: Yeteri kadar Kişniş: 2 TK Kara biber: 1/2 TK Tavuk Suyu: 6 SB | Yapılışı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır, haşlanır, kemiklerinden ayrılır, didilir. 2- Kurutulmuş biberler haşlanır. Çekirdeklerinden ayrılır. 3- Bir miktar ceviz içi, biberler, sarımsak ve ekmek içi kıyma makinasından birlirte geçirilir. 4- Kalan ceviz makinadan geçirilir, sıkılarak yağı bir fincana alınır. 5- Kıyma makinasından geçirilen bu karışıma soğuk tavuk suyu ve tuz ilave edilir, karıştırılır. 6- Didilmiş et servis tabağına alınır, üzerine bu karışım dökülür. Fincana alınan ceviz yağı da üzerine gezdirilir. NOT : Cevizin yağı alınamamışsa, bir tavada yağ kızdırılır ve kırmızı toz biber katılarak elde edilen yağ cevizli tavuğun üzerine gezdirilir. Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ |
CHIRDIGIŞ | |
İçindekilerBuğday unu: 1 Kg Tuz: Yeteri kadar Su: 10 SB (2 SB hamur için) Sarımsak: 1 Baş Tavuk: 1 OB | Yapılışı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır, haşlanır ve etler ayrı bir kaba alınır, suyu ocakta bekletilir. 2- Un, su ve tuz ile yoğurulur; kulak memesi yumuşaklığında hamur tutulur. 3- Hamur parçalara ayrılıp oklava şeklinde yuvarlanır. Baş parmak büyüklüğünde kesilen hamur parçaları iki parmakla bastırılarak kendi çevrelerinde döndürülür ve içlerinin oyuk olması sağlanır. Bu hamurun pişmesini kolaylaştırır. 4- Hazırlanan bu hamurlar tavuk suyuna atılır ve haşlanır. Pişince büyük bir tepsinin içine alınır. 5- Ayrı bir kapta hazırlanan sos tepsinin ortasına konur. 6- Haşlanmış tavuk etleri parçalanarak tepsinin içine taksim edilir. Sosa banılarak yenir. SOSUN HAZIRLANIŞI : Üç çeşit sos tarifi 1- Sarımsaklar dövülür, tavuk suyu ilave edilir. 2- Yağ eritilir, içine aldığı kadar domates ve biber salçası konulup ezilir, üzerine tavuk suyu ilave edilir. 3- İnce doğranmış soğan yağda pembeleşinceye kadar kavrulur, sarımsak dövülür ve ilave edilir, üzerine et suyu dökülür. NOT : Chırdıgış`ı yedikten sonra, hamurun haşlandığı tavuk suyundan içmek ayrı bir tat verir ve hazmı kolaylaştırır. Tavuk yerine et de kullanılabilir. Kaynak: Perihan BAYAZIT / ÇEÇEN |
CİĞERLİ ÇERKES TAVUĞU | |
İçindekilerKuzu Ciğeri ve yüreği: 1 adet Kuru soğan: 2 OB Sade yağ: 1 YK Su: 1 fincan Cevizli Salça: 1 ölçü Ekmek içi: 1 SB Ceviz içi: 1 SB Kırmızı biber: 1 YK Tavuk Suyu: 2 SB Tuz: Yeteri kadar | Yapılışı1- Ciğer ve yürek ceviz büyüklüğünde doğranır. 2- Çentilmiş soğanla sade yağda kavrulur. 3- Suyu, tuzu ilave edilerek pişirilir. 4- Cevizli salça, sıcak tavuk suyu ile ezilerek hazırlanır. 5- Ciğerin üzerine gezdirilir. Sıcak olarak servis yapılır. NOT : Ceviz sıcak su ile hazırlanırken kesilebilir. Bunu önlemek için cevize 2 kahve kaşığı nişasta karıştırılır ve sıcak tavuk suyu öyle ilave edilir. Bir taşım nişasta kokusu gitmesi için kaynatılır. Fazla kaynatılmamalıdır, yine kesilir. * Cevizli salça; ekmek içleri tavuk suyuna batırılır, iyice sıkılır. Havanda cevizle ve kırmızı biberle macun gibi olana kadar dövülür. Cevizli ekmek tavuk suyu ile ezilerek boza kıvamına getirilir. Kaynak: Nefin HALICI |
ÇERKES TAVUĞU | |
İçindekilerPiliç: 2 kg Su: Pilicin üstüne örtecek kadar su Kuru soğan: 1 BB Havuç: 1 adet Maydanoz: 1 demet Tuz: Yeteri kadar Biber: 1 TK Ekmek içi: 3 dilim Ceviz içi: 2 SB | Yapılışı1- Tencereye piliç ve üzerini örtecek kadar su konur. 2- Dörde bölünmüş soğan, dilimlenmiş havuç, maydanoz, tuz ve biber eklenir. 3- Zaman zaman köpük alınarak piliç yumuşayıncaya kadar pişirilir ve ateşten alınıp soğumaya bırakılır. 4- Piliç ayrı bir tabağa alınır. Soğuyunca derisi ve kemikleri ayıklanır, kalan etler küçük parçalara bölünür. 5- Ceviz havanda dökülür, üstüne kırmızı biber ekilir. 6- Ekmek dilimleri piliç suyuna daldırılır, suyu çıkıncaya kadar sıkılır. Cevizle iyice karıştırılır. Piliç suyu ilave edilir. 7- Bu karışım yoğrularak hamur haline getirilir ve ikiye bölünür. 8- Bir yarısı elle yassılaştırılarak gözleme haline getirilir, bunun içine parçalanan piliç etleri konur ve hamur bohça biçiminde katlanır. Hamurun diğer yarısı da üstüne yayılır. 9- Kırmızı biber serpilir, cevizin yağı üstüne sürülür. 10- Soğuk olarak servis yapılır. Kaynak: Uzun Ömür Sırları, 100 yıl yaşayanlardan 100 yıl yaşatan yemekler |
EPIŞIPS / Çerkes Tavuğu | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Ceviz içi: 1/2 KG Kişniş: 1 TK Acıka: 1 TK Mısır Unu: 1 SB Buğday unu: 1 SB Kırmızı kuru acı biber: 10-15 adet Sarımsak: 2 diş Tereyağı: 3 YK Sıvı yağ: 1/2 SB Kuru soğan: 2 OB Kırmızı toz biber: 1 TK | Yapılışı1- Temizlenmiş ve parçalara ayrılmış tavuk yağ soğanla kavrulur. İçine bol su konur ve haşlanır. Acıka ilave edilir. 2- Mısır unu ve buğday unu ile hamur haline getirilir, 6`ya bölünür, kaynayan tavuk suyuna atılır. Piştiğinde eti ayrı bir kaba, hamurlar ayrı bir kaba konur. 3- Kırmızı kuru biber suda kaynatılır, şişirilir, çekirdeklerinden ayrılır. Biberler, 1/2 kg ceviz içi, 2 diş sarmısak, kişniş ve hamurlar et makinasından 2-3 kere geçirilir. 4- Bu karışım tavuk suyu ile boza kıvamında inceltilir, makarna süzgecinden geçirilir. İçerisinde kırmızı biber kabuğu kalmaması sağlanır. 5- Bu karışım ateşte yavaş yavaş kaynatılır. Sulu ise eritip buğday unu ilave edilir, koyu ise et suyu konur. 6- Fokurdamaya başladığında etler konur, biraz daha kaynatılır. 7- Üzerine toz biber ilave edilmiş kızgın tereyağ gezdirilir. Pasta ile yenir. Kaynak: Esma BALCI / ŞAPSIĞ |
EPIŞIPS ŞIPSI | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Tereyağı: 100 gr Sıvı yağ: 100 gr Kuru soğan: 4 OB Biber salçası: 1 YK Sarımsak: 4 diş Kişniş: 1 TK Reyhan (arahana): 1 YK Acı biber: 1 adet Su: 4 SB Buğday unu:6 YK Toz biber: 1 TK Tuz: yeteri kadar | Yapılışı1- Tavuk; temizlenir, tütsülenir, yıkanır, parçalanır. 2- Doğranmış soğan yağla kavrulur, parçalanan tavuklar içine atılır. 3- Biber salçası, 4 diş sarımsak, kişniş, reyhan ve acı biber ilave edilir, hiç su konmaksızın çevrilir. 4- Üzerine gelecek kadar su ilave edilir, kaynatılır. 5- Bir tavuk için 6 yemek kaşığı buğday unu, 1 tatlı kaşığı toz biber su ile çırpılır, kaynamış tuvuk suyu da eklenerek pütürlü olmaması sağlanır ve malzemenin tümü tavuğun üzerine karıştırılarak dökülür. En az 10 dakika pişirilir ve servise alınır. Sıcak pasta ile yenir. Not : Pirinçli tavuk da aynı şekilde yapılır. Kaynak: Ayşe SALMAN / ŞAPSIĞ |
HEGGURİ / HAGGURİ | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Buğday unu: 3 SB Yumurta: 1 adet Margarin: 1/4 paket Kuru soğan: 2 OB Sarımsak: 4 diş Salça: 2 YK Tuz: Yeteri kadar Kırmızı biber: 1 TK | Yapışılı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır parçalanır, haşlanır. 2- Haşlandıktan sonra sudan çıkarılıp ayrı bir kaba bırakılır. 3- Unun içine yumurta kırılır, tuz katılır. Kulak memesi yumuşaklığında hamur yoğrulur. Dinlendirilir, iki pazı yapılır, pazılar 1 cm kalınlığında merdane ya da oklava yardımı ile açılır. 1 cm. çapında çubuklar halinde kesilir. Çubuklar 0,75 cm. genişliğinde küçük parçalara ayrılır. Bu parçalar hafif unlanıp parmakla ortası çukurlaştırılır. 4- Bir tencereye soğanlar küçük küçük doğranır, margarin de katılarak hafifçe kavrulur. Daha sonra salça ve kırmızı biberi katılıp salça eriyene değin karıştırılır. 5- Bu karışıma tavuğun suyu konur. Kaynamaya başladığında hamur parçaları katılıp pişirilir. 6- Tavuk ve sarımsak da eklenerek bir müddet daha pişirilir ve servise hazırlanır. Not : Bu bir asetin yemeğidir. Kaynak: Nusret GÜNGÖR / HATKOY |
HOKUMUŞ | |
İçindekilerYumurta: 4 adet Süt: 1 SB Su: 1 SB Tuz: Yeteri kadar Buğday unu: 3 YK Kabartma tozu: 1 ÇK Sıvı yağ: 1 SB | Yapılışı1- Yumurtalar yıkanır, ayrı bir kapta kırılarak büyükçe bir kaba alınır. 2- Süt ve su ilave edilerek yumurtalar çırpılır. 3- Tuz katılır ve azar azar un ilave edilerek iyice karıştırılır, kek hamuru kıvamında olması sağlanır. 4- Bir tavada iyice kızdırılmış bir yağın içerisine kaşık kaşık konularak kızartılır. Kaynak: Mahidet ERBİL / ÇEÇEN |
İRON FIH | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Kuru Soğan: 1 OB Kara Biber: 1 TK Kırmızı Biber: 1 TK Su: 1 SB Tuz: Yeteri kadar Tereyağı: 2 YK | Yapılışı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır, parçalara ayrılır. 2- İnce doğranmış soğan yağda öldürülür. 3- Tavuk, kırmızı ve kara biber, tuz, su eklenir. 4- Kısık ateşte pişirilir. Kaynak: Elmas GÜNEŞ / ASETİN |
PATATESLİ ŞIPSI | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Patates: 3 OB Sarımsak: 2 diş Buğday unu: 3 YK Kuru soğan: 1 OB Tereyağı: 2 YK Kırmızı toz biber: 1 TK Tuz: Yeteri kadar | Yapılışı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır, haşlanır, eti kemiklerinden ayrılır. 2- Patates küçük küçük doğranarak tavuk suyunda pişirilir. 3- Sarımsak ve un iyice ezilir, tavuk suyuna ilave edilir. Karıştıra karıştıra pişirilir, şıpsı kıvamında olur. 4- Didilmiş tavuk bu karışıma eklenir. Tuz ilave edilir. 5- İnce doğranmış soğan yağla kavrulur, kırmızı toz biber ilave edilir ve karışımın üzerine gezdirilir. Kaynak: Makbule MERMER / BESNEY |
PİRİNÇLİ EPIŞIPS ŞIPSI | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Kuru soğan: 2 OB Tereyağı: 6 YK Kurutulmuş kırmızı biber: 5-6 adet Pirinç: 1/2 kg Tavuk suyu: 6 SB Kişniş: 2 YK Kara biber: 1/2 TK Sarımsak: 5 diş Tuz: Yeteri kadar | Yapılış1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, parçalara ayrılır, yıkanır, haşlanır. 2- Tereyağı ile soğan, kavrulur, tavuk bu karışıma katılır ve suyu çektirilir. 3- Kurutulmuş kırmızı biber haşlanır, soğutulur, çekirdekleri ayrılır. 4- Kırmızı biber pirinçle birlikte havanda dövülür, elekten geçirilir. 5- Un haline gelmiş pirinç tavuk suyu ile pişirilir, fokurdamaya başladığında tavuk parçaları ilave edilir. 6- Ateşten indirileceğine yakın sarımsak, kişniş ve kara biber eklenir. Sıcak olarak pasta ile yenir. Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ |
ŞURSEEN KEÇÇİN KUTUM | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Süt: 5 SB Domates salçası: 1 YK Tuz: Yeteri kadar Kırmızı biber: 1 TK Tereyağı: 1 YK Nane: 1 YK | Yapılışı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır ve haşlanır. 2- Haşlanan tavuk didilir. 3- Bir tencerede yağ eritilir, salça ve biber katılır ve didilmiş tavuk ilave edilir. 4- Süt ve tuz ilave edilerek karıştırılır. 20 dakika pişirilir. 5- Üzerine nane dökülerek servise hazırlanır. Kaynak: Mahidet ERBİL / ÇEÇEN |
ŞIPSI BASTE | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Patates: 2 OB Kuru soğan: 1 OB Sivri biber: 1 adet Domates: 1 OB Tuz: Yeteri kadar Sarımsak: 2-3 diş Un: 1 YK Kırmızı toz biber: 1 TK | Yapılışı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır, parçalara ayrılır. 2- Soyulmuş patates ve soğan ile biber ve domates yıkanır, tavukla birlikte tencereye konur. 3- Tuz ve 2-3 diş sarımsak ilave edilir. Suyunu çekinceye kadar pişirilir ve kaynamış su ilave deliri. 4- Tavuk piştikten sonra başka bir kaba alınır. Patates hariç diğer sebzeler çıkarılarak atılır. 5- Patatesler ezilir, 4 bardak tavuk suyu ilave edilir. 6- Ilık tavuk suyu ile un kırmızı toz biber bulamaç haline getirilir. Daha önceden kaynatılmış olan tavuk suyu kesilmemesi için ateşten alınır, bu karışım karıştırılarak ilave edilir, tekrar ateşe konur, 5-10 dakika daha karıştırılarak kaynatılır. 7- 2-3 diş dövülmüş sarımsak ilave edilir ve hazırlanan şıpsı çukurlaştırılmış pastanın içine, etler de etrafına konur. Not : Arzu edildiğinde kara biber ve kimyon da konabilir. Kaynak: Ayten KOÇ / HATKOY |
TULEN | |
İçindekilerTavuk: 1 OB Süt: 2 SB Sarımsak: 5-6 diş Buğday unu: 2 YK Kuru soğan: 1 OB Kırmızı biber: 1 TK Kara biber: 1 TK Tuz: Yeteri kadar | Yapılışı1- Tavuk temizlenir, tütsülenir, yıkanır, üzerini örtecek kadar bir suda haşlanır, küçük parçalara ayrılır. 2- Süt ile un çırpılır. Kaynayan tavuk suyuna karıştırılarak ilave edilir. 3- Tavuk parçaları ve sarımsaklarda konularak karıştırılır. Kıvamlı hale getirilir, tuz ilave edilir. 4- İnce doğranmış soğan yağda kavrulur; kırmızı ve kara biber ilave edilir. Tavuğun üzerine gezdirilir. Kaynak: Elmas GÜNEŞ / ASETİN |
YUMURTALI ŞIPSI | |
İçindekilerYumurta: 4 adet Kuru soğan: 1 OB Ceviz içi: 1 SB Ekmek içi: 4 dilim Tavuk Suyu: 6 SB Biber: 5 adet Tuz: Yeteri kadar Sarımsak: 4 diş Kişniş: 2 TK Kara biber: 1/2 TK
| Yapılışı1- Haşlanmış katı yumurtalar dörde bölünür. 2- Ceviz içi, biber, sarımsak ve ekmek içi kıyma makinasından birlikte geçirilir. 3- Kıyma makinasından çıkan bu karışıma soğuk et suyu, kişniş, kara biber ve tuz ilave edilir, karıştırılır. 4- İnce doğranmış soğan cevizin yağı ile kavrulur ve karışıma ilave edilir, yumurtaların üzerine dökülür. Kaynak: Saffet SELAMOĞLU |